Ana içeriğe atla

Medulla Oblongata a.k.a. Soğan-ı Beyin (bölüm 1)

Muhtemelen başlığı gördüğünüzde ya soğan sevmediğinizden ya da tabirlerimi sevmediğinizden dolayı kaçacağınız bir konu. Ama kıpraşmayın şimdilik. 

Şekil 1: Medulla'nın konumu
Medulla (ety. Middle) oblongata (ety. aşağı doğru inen yeri (omurilik) kontol eden yer) beynimizin en alt bölgesidir. Şekil 1 ve 2'de görüldüğü gibi tam da ponsun altında ve omuriliğin en son omurunun hemen üstünde. Genel olarak miyensefalonal bölgede.

Bir internet sunucunun sadece bir modemden alıp verdiği bilgilerin geçtiği kabloları andırıyor adeta. Çünkü bahsettiğimiz bölgeden beyine giden sinir bağlantılarının tümü geçmektedir. Beynin en ilkel ama hayati işlevlerinin yönetildiği alanlardan en temelidir kendisi. İstemsiz çalışan iç organların kontrol merkezidir ve solunum, sindirim, hapşırma, kusma, yutma, çiğneme, idrar yapma gibi refleksleri kontrol eder. Ayrıca birçok memelide olduğu gibi piramidal (kortikospinal) yol, tam da medullanın çıkışında adeta bir tokanın saçları toplaması gibi sinirler toplanır ve çarprazlanır. Bu çarprazlanmanın sonucu gövdenin solundaki motor hareketleri beynin sağ tarafı, gövdenin sağ tarafındaki hareketleri beynin sol tarafı yönetir.

Şekil 2
Şekil 2: Koyun beyninin tamamı
Medulla 2 ana bölümden oluşur, bu bölümleri anlamamız için sağdaki beyni referans alacağım. Tabii ki de insanda bu bölüm şekil 1'deki gibi neredeyse yere dik bir şekilde görünüyor ancak şekil 2'de gördüğümüz gibi yatay bir konumda. Bu durum koyunların 4 ayağının üzerinde yaşamasından kaynaklanır, yani beyin ve omurilik yere paraleldir.
2 ana bölüme gelecek olursak, şekil 2'deki medullanın yarısını böldüğümüzü düşünelim. Sağ tarafta kalan kısım ventral sol tarafta kalan kısım ise dorsal olacaktır. 

Şekil 3: Medulla
Ventral medullada bulunan medüllar piramitler (beyin kökü), şekil 3'te yeşil boyalı olarak gördüğümüz yerdir ve medulla boyunca görülürler. Çoğul eki kullanmamızın sebebi iki ayrı yol gibi gözükmesinden kaynaklanır ve bu çıkıntılar sulkus yapıdadır, ancak iki boğum da aynı işlevi görür. Bu işlev motor komutların hızlı bir şekilde spinal bağa gönderilmesidir. Bu gönderim ekstra piramidal bölgede daha rahat gösterilebilir.  Ekstra piramidal bölgeye girersek çıkamayız gibi çünkü çok uzun ve ayrıntılı bir gösterimi var ve muhtemelen okuyucu ve yazarın sıkılacağı bir bölüm olacaktır.  

Şekil 4: Piramit ve Zeytinler
Şekil 3'te açık maviyle görünen oval yapılar oliveler olarak karşımıza çıkacaktır. Ventral medullada bulunan bu zeytincikler, piramitlerdeki çıkıntının sebebidir. Bu yapı bazı kraniyel sinirlerin çıkış noktası olarak bilinir. 
Medullanın yapısında göreceğimiz kraniyel sinirler, hipoglossal (9. kraniyel sinir) sinir, vagus siniri (10. K.S.), glossofaringeal sinir (12. K.S.) olarak sıralanır. Kraniyel sinirleri, beyinde en son inceleyeceğimiz kısım, yani telensefalonu ele aldıktan hemen sonra ayrıntısıyla inceleyeceğimiz için şu anlık es geçiyorum.





Etiketler:

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Medulla Oblongata'nın iç anatomisi

Bu kadar yazı okuduktan sonra hala iç yapısına geçemedik mi diye soruyor olabilirsiniz; medullanın genel olarak dış yapısını ve az da olsa bölümlerin görevlerini inceledik. Sıra hangi nükleusun (merkezi sinir sistemindeki nöron kümeleri) ve sinir yolunun (akson demetleri, nükleileri farklı yerlerden tutup birbirlerine bağlayan sinir ulaşım sistemleridir) ne işe yaradığını derinlemesine incelemeye geldi. Bunların hepsinin üstlerinde görsel desteklerle göstermeye çalışacağım, keyifli okumalar.  Medulla oblongata'nın ventralden dorsala 3 farklı bölümden oluştuğunu daha önceden söylemiştik: temel, tegmentum, tectum. Temel dediğimiz yer spinal kordun superioru, yani tam da aşağıdan yukarıya doğru düşünürsek beynimizin başlangıcı diyebiliriz. Tegmentum, 9. ve 12. kraniyal sinirlerinde olduğu olivary nükleinin içerisinde konumlanır. Tectum ise 4. ventrikülün bir parçası olarak olivary nükleinin posteriorunda kalıyor. Case courtesy of Assoc Prof Craig Hacking, Radiopaedia.org. From the cas
Yorum Gönder
Devamı

Beyin Anevrizması; Ne, Neden, Nasıl?

     Bu yazıyı geçtiğimiz yıllarda kaybettiğimiz Grant Imahara, benzer bir şekilde hayatını kaybeden canım kardeşim, dostum Emre ve kalp anevrizması olan canım babam için yazıyorum. Daha fazla farkındalık sizinle beraber olsun, kendinize çok dikkat edin sevgili okurlarım.       Anevrizma vücudun herhangi bir yerinde olabilir ancak beyin ve kalp gibi hayati bölgelerde meydana gelenlerin hayati sonuçlar doğurması olasıdır. Yaşlanmanın ve bazı komplikasyonların doğal bir sonucudur bu. Etrafımızdaki insanlar ve kendimizde böyle bir durumun öldürücülüğünü azaltmak, bu kondisyonun farkındalığının yaratılmasının önemini vurgular, çünkü sağlıklı bir diyet, sigara ve alkolden uzak durmak, bol su tüketimi ve hareket genetik olmayan beyin anevrizmalarının önüne geçmede çok önemlidir. Daha fazla uzatmadan:      Beyin anevrizması (damar genişlemesi) hipertansiyon, sigara ve alkol kullanımı, guatr veya genetik dolaşım ve damar hastalıklarından oluşabilen; aynı bir üzümün salkımda durması gibi gözüke
Yorum Gönder
Devamı

Merhaba beyin kullanıcıları!

Merhaba,  Öncelikle söylenmesi gereken, bu blogun neden kurulduğu olacak ve sanırım kısa sürecek, sonuçta roket bilimi ile ilgili bilgiler yazmaya gelmedim. Beyin, sinir sistemi ve yapısı hakkında konuşmak için buradayız sanırım. Konuşmak yanlış bir terim olabilir, çünkü işteş bir şey yapmayacağız ama konuşmanın işteş olmayanı da yok. O yüzden açıklayıcı bazen de tartışmacı bilgi aktarımı yapacağım bir yer olacak bu alan. Bazen tümevarımcı, bazen gelimci, bazen ingilizce, çoğunlukla türkçe, bazen sokratik, bazense tamamen dogmatik bilgilerle bir yolculuğa çıkacağız gibi duruyor. Gibi duruyor mu acaba? LAFI UZATMADAN SÖYLEYEYİM, bu blogda beynin yapılarını primitif alanlardan tutup en gelişmiş bölümlerine kadar inceleyeceğiz. Bu sırada Evrim Ağacı 'nda güzel bir sinirbilim serisi var. Ancak bu seriden farklı olarak beynin yapısını, bölümlerin neden o şekilde göründüklerini ayrıntısıyla incelemeyi planlıyorum. Bu tabii ki de saatler alacak bir konu ve uzun soluklu bir blog serisi ol
Yorum Gönder
Devamı